Hiện nay các tỉnh phía Bắc
đang trong mùa mưa bão nên việc trồng và bảo vệ cây ăn quả thường gặp nhiều khó khăn
hơn so với mùa nắng. Để đảm bảo cho cây trồng sinh trưởng phát
triển tốt, tránh được những tổn thất cho vườn cây ăn quả trong mùa mưa bão,xin giới
thiệu với người làm vườn một số biện pháp kỹ thuật để chăm sóc và bảo vệ vườn
cây ăn quả khi thời tiết bất thuận như sau:
1.
Tạo điều kiện cho vườn thoát nước tốt
Vào mùa mưa bão, tình trạng mưa
liên tục vào kéo dài. Do vậy, điều kiện đầu tiên là phải đảm bảo cho vườn thoát
nước tốt, không bị ngập úng. Cần tiến hành đào nhiều rãnh phụ sâu khoảng 20 –
30 cm để cho nước mưa nhánh chóng chảy nhanh xuống mương liếp, hạn chế khả năng
ngập úng cho vườn.
Bên cạnh đó, phải gia cố bờ bao, nạo
vét kênh mương, chuẩn bị máy bơm để sẵn sàng chống ngập úng khi cần. Khi bơm
tát đảm bảo mực nước ở mương phải thấp hơn mặt liếp tối thiểu 0,6 m. Hạn chế
tối đa việc đi lại trong vườn vừa không làm cho cây bị lay động gốc, vừa làm
cho đất ít kết chặt lại.
Đào rãnh thoát nước cho vườn cây ăn quả
- Nếu thời tiết xảy ra mưa dầm nhiều ngày,
không tiến hành làm cỏ trong vườn bởi cỏ có thể hỗ trợ làm tảng đất sâu mau khô
ráo. Vì vây, chỉ nên làm cỏ chung quanh gốc cây cho thông thoáng và hạn chế
bệnh, đồng thời chỉ nên cắt thấp khi cỏ vườn phát triển quá cao.
2. Chủ động phòng chống
các loại bệnh hại cho cây trồng (đặc biệt là do nấm và vi khuẩn)
- Mưa liên tục, độ ẩm cao, mật số sâu hại sẽ
giảm đáng kể nhưng mật số bệnh hại gây hại cây trồng lại tăng lên, nhất là các
bệnh do nấm gây bệnh thán thư, thối rễ và thối trái.
-Đối với nấm bệnh tấn công chủ yếu
ở các chồi lá non thì việc thúc lá nhanh thành thục cũng là biện pháp làm hạn
chế nấm bệnh. Đồng thời cần tỉa cành già cỗi, cành vượt tạo độ thông thoáng cho
cây, thu gom và tiêu hủy những bộ phận bị bệnh để tránh lây lan, phun các loại
thuốc gốc đồng hoặc dung dịch booc-đô để phòng trừ nấm bệnh tấn công vườn. Bên
cạnh đó, nếu có điều kiện thì sau mỗi cơn mưa phải dùng nước tưới
phun hoặc rung cây để rửa nước mưa, vừa có tác dụng loại bỏ môi trường
thích hợp phát triển của nấm, vừa làm cho bào tử nấm bệnh bám vào trên mặt
lá, cành theo nước rơi xuống đất.
Quét vôi vào
gốc để ngăn ngừa các nấm bệnh gây hại.
- Đối với nấm bệnh hại rễ thì có
thể ngừa bằng cách rải vôi (500 kg/ha) hoặc quét vôi vùng thân gốc cây từ mặt
đất lên 0,5- 2 mét (tùy loại và chiều cao cây). Mỗi năm thực hiện 1 lần vào đầu
mùa mưa.
3. Kỹ thuật bón phân cho cây trong mùa mưa
bão
- Nên bổ sung phân hữu cơ cải tạo đất giúp
rễ cây phát triển tốt. Phân hữu cơ có tác dụng rất tốt trong việc cải tạo
đất, làm đất tơi xốp. Khi sử dụng phân hữu cơ phải dùng loại phân đã ủ hoai
mục, kết hợp sử dụng nấm đối kháng Trichoderma tăng cường hoạt
động vi sinh vật có lợi trong đất giúp cân bằng hệ sinh vật đất, hạn chế nấm
gây bệnh. Mùa mưa nên hạn chế bón phân hữu cơ chưa hoai mục, vì sẽ xảy ra quá
trình phân hủy hữu cơ của vi sinh vật, tiêu hao không khí trong đất và dễ làm
cho rễ cây thiếu không khí.
- Tùy theo từng giai đoạn của cây có thể cung
cấp dinh dưỡng cho cây. Nếu cây đang mang trái thì cần nhiều phân đạm và kali;
Nếu cây giai đoạn phát triển thúc ra đọt thì cần nhiều phân đạm và lân, có thể
sử dụng các loại phân bón gốc có bổ sung chất kích thích Para Nitrophenolate để
có thể tăng khả năng phục hồi của cây. Trước khi bón, nên xới xáo nhẹ vườn để
chống lại sự rửa trôi phân của nước mưa.
Nhằm giúp cây mau ra rễ mới và phục hồi nhanh
sau thời gian mưa kéo dài, có thể phun các loại phân qua lá có chứa N, P, K,
đặc biệt là các dạng phân bón lá có chứa nhiều lân, các dạng phân K-humat,
humic,…
4. Bổ sung các vi
nguyên lượng
Đây cũng là thời điểm cần bổ
sung vi luợng cho những vườn cây đã lâu năm. Với các nguyên tố dinh dưỡng đại
lượng NPK thì chuẩn đoán dựa vào lá già, còn với vi lượng thì việc chuẩn đoán
dựa vào lá non. Khi thiếu vi lượng, lá non của cây có những triệu chứng điển
hình như sau:
- Thiếu kẽm (Zn): Cây có biểu
hiện đặc trưng là thịt lá ngả sang màu vàng, còn gân lá vẫn xanh (tương tự bệnh
vàng lá gân xanh Greening trên cây có múi), lá nhỏ hơn, nhọn hơn, các đốt lá
ngắn lại nên các lá mọc xoắn tít với nhau.
- Thiếu Măng gan (Mn): Lá cũng
vàng và gân lá cũng xanh gần giống với biểu hiện thiếu kẽm. Nhưng có sự khác
biệt rõ nhất là thiếu Mn sẽ không làm cho lá nhỏ, nhọn lại và các đốt cũng
không bị ngắn lại.
- Thiếu Sắt (Fe): Lá non mất
diệp lục tố không còn màu xanh.
- Thiếu Bo (Bo): Trên các lá
non không biểu hiện triệu chứng nhưng sẽ làm cho trái cây vàng sớm, thỉnh
thoảng xuất hiện trái dạng đá.
Khắc phục hiện tượng thiếu vi lượng bằng cách sử dụng
các muối sunfat của chúng như: ZnSO4, CuSO4, MnSO4, FeSO4. Những hóa chất này
đều có bán ngoài thị trường với giá rất rẻ, có thể hòa với nước để phun lên lá
với liều lượng 2gr/lít (32 gram/bình 16 lít). Tuy nhiên lượng khuyến cáo đấy
chỉ có tính tham khảo. Để chắc ăn không bị phun nhiều quá gây cháy lá hoặc ít
quá đòi hỏi nhà vườn phải tự tay thử với liều lượng
tăng dần và quan sát phản ứng cây sau 3 ngày.
* Vì vậy, bổ sung hàm lượng
hữu cơ chất lượng cao cho đất trong mùa mưa bão sẽ cải tạo đất tơi xốp, nhằm
tăng độ mầu mỡ cho đất.
- Giúp cây trồng tăng khả năng
chống chịu sâu bệnh và thời tiết bất lợi.
5. Biện pháp bảo vệ vườn
cây ăn quả trong mùa mưa
Đối với những vườn cây ăn quả cho trái nghịch
vụ đang trong giai đoạn xử lý khô hạn để tạo mầm hoa: Sử dụng màng nilon không
thấm nước làm mái che cho mặt liếp trồng cây, đồng thời chuẩn bị tốt khâu thoát
nước trong vườn nhằm hạn chế tối đa ảnh hưởng của nước mưa đến hiệu quả xử lý
ra hoa.
Đối với những vườn đang xử lý ra hoa hoặc đang
ra hoa mà bị ảnh hưởng gần như toàn bộ (cây không thể ra hoa được hoặc hoa bị
thối rụng): Cắt bỏ các phát hoa, tiếp tục chăm sóc, dưỡng cây để chuẩn bị cho
đợt xử lý ra hoa kế tiếp.
Đối với những vườn đang ra hoa, chịu ảnh hưởng
bởi mưa từ nhẹ đến trung bình: Tăng cường chăm sóc, phun phân bón lá có chứa
nguyên tố vi lượng boron (B) hoặc các chất điều hòa sinh trưởng như:
naphthalene acetic Acid (NAA), gibberellic acid (GA3) nhằm giảm rụng trái và
gia tăng tỷ lệ đậu trái.
Đối với vườn cây đang đậu trái non hoặc trái
đang trong giai đoạn phát triển: Phun phân bón lá có chứa canxi (Ca), đồng
(Cu), boron (B), kẽm (Zn) để tránh hiện tượng nứt trái.
- Giúp cây trồng tăng hiệu quả
sử dụng phân bón
- Tăng năng suất và chất lượng
nông sản
- Tăng sức đề kháng, hạn chế
rụng trái, thúc trái lớn. Bón sau khi đậu trái
- Đối với phân bón lót
fitohoocmon 77 , người trồng nên bón cho cây với hàm lượng phân bón 500g -
1000g / ha
- Sử dụng bón lót và bón thúc
cho các cây ăn quả từ 15 - 25kg.
(Tài liệu này
chỉ mang tính chất giới thiệu, khi triển khai thực tế, các tổ chức, cá nhân nên
tham khảo thêm ý kiến chuyên gia và tài liệu khác).
Hải Yến