Trước diễn biến phức tạp của bệnh dịch tả lợn Châu Phi, gây tổn thất
lớn cho ngành chăn nuôi nước ta, song song với việc phòng chống dịch bệnh,
người chăn nuôi cần thực hiện chăn nuôi an toàn sinh học để tiếp tục duy trì,
ổn định, phát triển đàn lợn, đáp ứng yêu cầu cung cấp thực phẩm cho người tiêu
dùng trong tỉnh cũng như trong xuất khẩu, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng động và bảo
vệ môi trường.
(Chăn nuôi an toàn là việc áp
dụng đồng bộ các biện pháp nhằm ngăn ngừa sự tiếp xúc của vật nuôi với các mầm
bệnh. Sau đây, xin giới thiệu với bà con một số lưu ý về kỹ thuật chăn nuôi lợn
an toàn sinh học).
1. Yêu cầu về chuồng trại
Vị trí
xây dựng chuồng trại phải phù hợp với quy hoạch của địa phương. Khoảng cách từ
trang trại đến trường học, bệnh viện, khu dân cư, đường giao thông chính, nguồn
nước mặt tối thiểu 100m; cách nhà máy chế biến, giết mổ lợn, chợ buôn bán lợn tối
thiểu 1 km. Nơi xây dựng trang trại phải có nguồn nước sạch, đảm bảo điều kiện
xử lý chất thải theo quy định.
Trại
chăn nuôi phải có tường hoặc hàng rào bao quanh nhằm kiểm soát được người và động
vật ra vào trại và phải bố trí riêng biệt các khu: khu chăn nuôi; khu vệ sinh,
sát trùng thiết bị chăn nuôi; khu cách ly lợn ốm... Phải có hố khử trùng ở cổng
ra vào trại chăn nuôi, khu chuồng nuôi và tại lối ra vào mỗi dãy chuồng nuôi.
Chuồng
nuôi lợn phải bố trí hợp lý theo các kiểu chuồng về vị trí, hướng, kích thước,
khoảng cách giữa các dãy chuồng. Nền chuồng phải đảm bảo không trơn trượt và phải
có rãnh thoát nước, có độ dốc từ 3-5%. Đường thoát nước thải từ chuồng nuôi đến
khu xử lý chất thải phải kín, đảm bảo dễ thoát nước và không trùng với đường
thoát nước khác.
Các thiết
bị, dụng cụ chứa thức ăn, nước uống phải đảm bảo không gây độc và dễ vệ sinh tẩy
rửa. Các dụng cụ khác trong chuồng phải đảm bảo dễ vệ sinh, tẩy rửa sau mỗi lần
sử dụng. Kho thức ăn, kho thuốc thú y, kho hoá chất và thuốc sát trùng, kho thiết
bị,... phải được thiết kế đảm bảo thông thoáng, không ẩm thấp và dễ vệ sinh,
tiêu độc khử trùng.
2. Yêu cầu về con giống
Lợn giống
mua về nuôi phải có nguồn gốc rõ ràng, khoẻ mạnh, có đầy đủ giấy kiểm dịch và
phải có bản công bố tiêu chuẩn chất lượng kèm theo. Trước khi nhập đàn, lợn phải
được nuôi cách ly theo quy định hiện hành.
Lợn giống
sản xuất tại cơ sở phải thực hiện công bố tiêu chuẩn. Chất lượng con giống phải
bảo đảm đúng tiêu chuẩn đã công bố. Lợn giống phải được quản lý và sử dụng phù
hợp theo quy định hiện hành.
3. Yêu cầu về thức ăn, nước uống
Thức ăn
sử dụng cho chăn nuôi lợn phải đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng phù hợp với tiêu
chuẩn và khẩu phần ăn của các loại lợn. Không sử dụng thức ăn thừa của đàn lợn
đã xuất chuồng, thức ăn của đàn lợn đã bị dịch cho đàn lợn mới. Bao bì, dụng cụ
đựng thức ăn của đàn lợn bị dịch bệnh phải được tiêu độc, khử trùng .
Không sử dụng thức ăn thừa cho lợn, kể
cả khi nấu chín.
Nước
dùng cho lợn uống phải đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng. Thành phần vô cơ (Asen,
xianua, chì và thủy ngân), vi sinh vật (vi khuẩn hiếu khí và coliform tổng số)
dưới mức cho phép.
4. Chăm sóc, nuôi dưỡng
Các trại
chăn nuôi phải áp dụng quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng phù hợp với các loại lợn
và giai đoạn sinh trưởng phát triển.
5. Yêu cầu về vệ sinh thú y
Chất sát
trùng tại các hố sát trùng ở cổng ra vào trại chăn nuôi, khu chăn nuôi và chuồng
nuôi phải được bổ sung hoặc thay hàng ngày. Định kỳ phun thuốc sát trùng xung
quanh khu chăn nuôi, các chuồng nuôi ít nhất 2 tuần/1 lần; phun thuốc sát trùng
lối đi trong khu chăn nuôi và các dãy chuồng nuôi ít nhất 1 lần/tuần khi không
có dịch bệnh, và ít nhất 1 lần/ngày khi có dịch bệnh; phun thuốc sát trùng trên
lợn 1 lần/tuần khi có dịch bệnh bằng các dung dịch sát trùng thích hợp theo hướng
dẫn của nhà sản xuất.
Tất cả
các phương tiện vận chuyển khi vào trại chăn nuôi, khu chăn nuôi phải đi qua hố
khử trùng và phải được phun thuốc sát trùng. Mọi người trước khi vào khu chăn
nuôi phải thay quần áo, giầy dép và mặc quần áo bảo hộ của trại.
Thường
xuyên phát quang bụi rậm, khơi thông và vệ sinh cống rãnh trong khu chăn nuôi
ít nhất 1 lần/tháng. Có biện pháp để kiểm soát côn trùng, loài gặm nhấm và động
vật khác (nếu có) trong khu chăn nuôi. Khi sử dụng bẫy, bả phải có biển thông
báo và ghi sơ đồ chi tiết vị trí đặt bẫy, bả và thường xuyên kiểm tra thu gom để
xử lý.
Không vận
chuyển lợn, thức ăn, chất thải hay vật dụng khác chung một phương tiện; phải thực
hiện sát trùng phương tiện vận chuyển trước và sau khi vận chuyển. Phải vệ sinh
máng ăn, máng uống hàng ngày.
Thực hiện
các quy định về tiêm phòng cho đàn lợn theo quy định. Trong trường hợp trại có
dịch, phải thực hiện đầy đủ các quy định hiện hành về chống dịch.
Định kỳ phun thuốc sát trùng
trong chuồng trại.
6. Xử lý chất thải và bảo vệ môi trường
Các trại
chăn nuôi bắt buộc phải có hệ thống xử lý chất thải trong quá trình chăn nuôi.
Chất thải rắn phải được thu gom hàng ngày và xử lý bằng nhiệt, hoặc bằng hoá chất,
hoặc bằng chế phẩm sinh học phù hợp. Chất thải rắn trước khi đưa ra ngoài phải
được xử lý đảm bảo vệ sinh dịch tễ theo quy định hiện hành của thú y. Chất thải
lỏng phải được xử lý bằng hoá chất hoặc bằng phương pháp xử lý sinh học phù hợp.
(Tài liệu này
chỉ mang tính chất giới thiệu, khi triển khai thực tế, các tổ chức, cá nhân nên
tham khảo ý kiến chuyên gia và tài liệu khác).
Hải yến (Phòng Thông tin KH&CN)